Czy mieszkasz w jednym z najbardziej zanieczyszczonych regionów UE? Sprawdź wyniki raportu WHO dot. jakości powietrza na świecie.
WHO corocznie przedstawia raporty jakości powietrza, zarówno w odniesieniu do całego globu, jak również obejmujące mniejsze obszary, np. teren Unii Europejskiej. Obecnie baza danych posiadana przez Światową Organizację Zdrowia obejmuje prawie 4 500 miejsc na kuli ziemskiej, począwszy od małych osiedli liczących kilkaset mieszkańców aż po największe światowe metropolie. Około 25% spośród nich to siedliska mające poniżej 15 tys. osób oraz prawie 10% miast liczących milion mieszkańców lub więcej. Dane te są o tyle istotne, że dają nam wiedzę, w jakich rejonach należy zintensyfikować działania, mające na celu obniżenie poziomu zanieczyszczeń. Jest to tak ważne dlatego, że corocznie – w samej tylko Unii Europejskiej – prawie pół miliona osób umiera przedwcześnie z powodu chorób lub ich zaostrzeń spowodowanych przez zbyt wysokie stężenie pyłów zawieszonych w powietrzu. Najbardziej narażone są osoby starsze i dzieci, lecz problem dotyczy nas wszystkich.
Z roku na rok walka ze smogiem staje się w naszym kraju coraz intensywniejsza, wprowadzane są nowe regulacje i ustawy. Jak jednak widać po wynikach najnowszego raportu WHO za rok ubiegły – na razie nie przynosi to spektakularnych efektów, wręcz przeciwnie. Mimo wprowadzanych na wielu polach obostrzeń wypadliśmy gorzej niż dwa lata wcześniej. W TOP 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej –72% miejsc zajmują polskie miasta – jest to wzrost o 6% (o trzy polskie miasta więcej w rankingu). Choć w czołówce pojawiają się także Bułgaria (której miasta znalazły się m.in. na 1 i 2 miejscu zestawienia) i Włochy, to nasza niechlubna dominacja jest miażdżąca.
Zwyczajowo przyjęło się mówić, że to Śląsk należy do najbardziej zanieczyszczonych regionów w naszym kraju. Raport Światowej Organizacji Zdrowia pokazuje nam, jak wiele jest w tym prawdy. Spośród 36 polskich miast, które znalazły się w czołowej pięćdziesiątce zestawienia WHO, duża część z nich znajduje się w tamtym rejonie Polski. Obecność w rankingu takich miast jak Katowice, Rybnik czy Dąbrowa Górnicza raczej nie powinna dziwić. W końcu od lat Śląsk jest regionem, którego silne uprzemysłowienie i obecność licznych kopalni generują każdego dnia tony odpadów, z których spora ilość trafia zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio do atmosfery.
Na ósmym miejscu tego kompromitującego nasz kraj rankingu znalazł się Kraków – zdecydowanie wyprzedzając nawet Katowice. W jego okolicy również znajduje się spore skupienie przemysłu, nie bez znaczenia jest jednak fakt, że Kraków każdego roku odwiedzany jest przez miliony turystów – w roku 2018 było ich prawie 14 milionów (i wciąż utrzymuje się tendencja wzrostowa). Chociaż turystyka przynosi miastu niebagatelne dochody, to zarazem sprawia, że wytwarzane są dodatkowe ilości śmieci, spalin i innych zanieczyszczeń, które znacząco odbijają się na środowisku. W okolicach Nowego Sącza, który stężeniem zanieczyszczeń niewiele ustępuje naszej dawnej stolicy, powody utraty jakości powietrza są po części podobne. Choć w samym mieście turystów jest zdecydowanie mniej, to jest ono częstym przystankiem lub punktem wypadowym do okolicznych miejscowości wypoczynkowych. Przemysł także jest tu mniej rozwinięty niż w okolicach Krakowa czy na Śląsku, jednak istotnym czynnikiem powodującym złą jakość powietrza jest tu ukształtowanie terenu. Miasto, leżące w Kotlinie Sądeckiej, otoczone jest sporymi pagórkami i wzniesieniami, w związku z tym zanieczyszczenia nie mają możliwości swobodnego rozprzestrzeniania się i zmniejszania swojego stężenia, lecz „wiszą” nad okolicą.
Chociaż większość polskich miast, które znalazły się w rankingu leży w typowo przemysłowych lub turystycznych regionach, to i na reszcie mapy naszego kraju znajdziemy pojedyncze czerwone punkty. A sami wciąż jesteśmy czerwoną plamą na mapie Europy – czy nowe przepisy i obostrzenia to zmienią? Przekonamy się po publikacji kolejnego zestawienia WHO.
