Zanieczyszczenia powietrza to jedne z wielu czynników niekorzystnie wpływających na nasze zdrowie i samopoczucie. Unoszące się w naszym otoczeniu, niewidzialne cząsteczki o działaniu toksycznym, powstające w dużej mierze wskutek działalności człowieka, są źródłem wielu chorób i dolegliwości. Jakość powietrza w swoim domu można skutecznie poprawiać dzięki mechanicznym metodom filtracji. Sprawdź, na które zdrowotne aspekty wpływają oczyszczacze i czy ich działanie jest w pełni bezpieczne dla ludzkiego organizmu.
O wpływie zanieczyszczonego powietrza mówi się w Polsce coraz więcej. Wszechobecny smog to problem niemal całego kraju. Stale przekraczane normy jakości powietrza stanowią sygnał, że może ono być rzeczywistym zagrożeniem dla zdrowia i życia. Unoszące się w atmosferze niebezpieczne cząstki, choć niewidoczne gołym okiem, są wysoce szkodliwe i wpływają niekorzystnie na funkcjonowanie organizmu. Niestety, toksyczne substancje przedostają się w różny sposób także do naszych domów i miejsc pracy. Specjaliści rokrocznie biją na alarm i uświadamiają, że długotrwałe oddychanie zanieczyszczonym powietrzem, to realne zagrożenie dla zdrowia.
Wraz ze wzrostem świadomości społecznej dotyczącej destrukcyjnego wpływu zanieczyszczeń na ludzki organizm, Polacy coraz częściej decydują się na mechaniczne sposoby filtracji powietrza. Sprzęty temu służące, czyli oczyszczacze są w stanie zatrzymać nawet ultramałe cząsteczki wielkości 0,003 µm - o wiele mniejsze od najczęściej występujących w smogu pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10. O skutecznym zwalczaniu smogu i jego składowych, a także innych korzyściach, jakie niosą ze sobą oczyszczacze powietrza, przeczytasz poniżej.
Wspomniany smog to jeden z największych problemów środowiskowych we współczesnym świecie. Powstający w ogromnej mierze wskutek tzw. niskiej emisji, czyli przez wytwarzanie spalin pochodzących z kotłów grzewczych i pieców zasilanych paliwami stałymi, prowadzi do wielu chorób i dysfunkcji. Pyły zawieszone i benzo(a)piren, czyli najważniejsze i zarazem najbardziej toksyczne składniki smogu, w sezonie grzewczym przekraczają normy kilkakrotnie, co oznacza, że powietrze, którym przychodzi nam oddychać na zewnątrz, jest skrajnie niebezpieczne. Wychodząc z domu, warto stosować maski antysmogowe, natomiast w mieszkaniach i biurach powietrze można filtrować z pomocą oczyszczaczy. W przypadku smogu najbardziej efektywne są modele wyposażone w filtry HEPA oraz węglowe. Pierwsze zatrzymają skutecznie najmniejsze zanieczyszczenia, w tym pyły zawieszone PM2.5 i PM10, a w niektórych urządzeniach nawet pyły PM1.0 oraz PM0.1. Drugie (filtry węglowe) przechwytują benzo(a)piren i gazy unoszące się w powietrzu, w tym ksylen, formaldehyd, toulen, styren, a także nieprzyjemne zapachy.
Osoby zmagające się z chorobami górnych dróg oddechowych szczególnie dotkliwie mogą odczuwać wpływ zanieczyszczonego powietrza. Unoszące się w naszym otoczeniu czynniki uczulające, to udręka każdego alergika. Do najważniejszych i najczęściej towarzyszących nam alergenów zaliczają się roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, pleśń, sierść i alergeny pochodzenia zwierzęcego. Niestety z wieloma z nich przychodzi nam się spotykać na co dzień – również w zamkniętych pomieszczeniach.
Chcąc chronić się przed nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony układu oddechowego, warto oczyszczać powietrze mechanicznie. Alergikom zaleca się stosowanie urządzeń z filtrami HEPA, które szybko i skutecznie przechwytują alergeny wziewne, ale także zarodniki pleśni. Filtry wstępne stosowane w oczyszczaczach zatrzymują ponadto większe zabrudzenia, takie jak sierść zwierząt, czy kurz.
Niektóre modele rekomendowane są przez niezależne instytucje jako te skuteczne w walce z alergenami. Decydując się na zakup oczyszczacza dla alergika – warto zwrócić uwagę na właściwe atesty i certyfikaty. Najważniejsze zaświadczenia w tym zakresie to:
Przed wirusami i bakteriami nie sposób jest ochronić się całkowicie. Można jednak ilość chorobotwórczych czynników eliminować z otoczenia właśnie poprzez stosowanie oczyszczaczy powietrza. Urządzenia wyposażone w wysokocząsteczkowe filtry HEPA, mogą zatrzymać nawet 99.99% patogennych cząsteczek. Oznacza to, że na 10 000 chorobotwórczych drobinek, filtr przepuści na swoją drugą stronę zaledwie jedną z nich.
W związku z tym, że zanieczyszczenia powietrza mają ogromny wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego, amerykańscy naukowcy zbadali korelację pomiędzy wdychaniem brudnego powietrza a skutkami zarażenia się koronawirusem SARS-CoV-2, wywołującym chorobę COVID-19. Z analiz badaczy wynika, że siejący spustoszenie w płucach wirus, może zwiększać prawdopodobieństwo śmierci wśród osób, które zmagają się z chorobami współistniejącymi, wywołanymi funkcjonowaniem w rejonach o podwyższonym stężeniu pyłów PM2.5. W najbardziej zanieczyszczonych krajach świata, w których normy tych substancji utrzymują się na bardzo wysokim poziomie, śmiertelność na COVID-19 może być więc wyższa, niż w państwach pozbawionych skażenia. Jak oceniają naukowcy, długoterminowa ekspozycja na smog, zwiększa w dużym stopniu ryzyko ciężkiego przejścia choroby, a nawet zgonu.
Najnowszy koronawirus osiąga wielkość 0,06-0,14 µm, więc jest znacznie większy od najmniejszych cząsteczek, jakie mogą skutecznie wychwycić wysokiej jakości filtry, używane w oczyszczaczach powietrza najnowszej generacji. Jak już wspominaliśmy, ultranowoczesne warstwy pochłaniające zanieczyszczenia mogą zatrzymać szkodliwe drobinki o rozmiarze 0,003 µm, więc teoretycznie, bez problemu powinny radzić sobie również z patogennymi cząsteczkami wywołującymi COVID-19.
Skuteczną ochronę przed zanieczyszczeniami powietrza, w tym bakteriami i wirusami zapewnią filtry klasy EPA12, a także filtry HEPA wyższej klasy H13 i H14. Czy konieczne jest sięganie po oczyszczacze wyposażone w najwyższą klasę filtrów? Nie, ponieważ różnica w skuteczności jest minimalna. Natomiast filtry niższej klasy E12 mają mniej gęstą strukturę i konsekwentnie stawiają mniejszy opór powierza. W konsekwencji niższa klasa filtrów umożliwia uzyskanie wyższego parametru CADR, co oznacza szybsze usunięcie zanieczyszczeń z powietrza. Wysokowydajne filtry mogą być z powodzeniem stosowane pomieszczeniach o wysokich wymaganiach higienicznych tj. miejscach aktywności zawodowej, żłobkach, przedszkolach, salach zabaw dla dzieci, gabinetach medycznych, salonach urody, poczekalniach w przychodniach, czy też bankach i sklepach.
Na niekorzystny wpływ zanieczyszczonego powietrza szczególnie narażone są dzieci. Posiadające niewykształcony w pełni układ odpornościowy, bardziej podatne są na toksyczne działanie cząsteczek wywołujących infekcje, zapalenia i choroby. Zanieczyszczone powietrze wpływa nie tylko na ich rozwój fizyczny, ale i psychiczny. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Zakład Psychologii Rozwoju i Zdrowia, Instytut Psychologii Stosowanej przy Uniwersytecie Jagiellońskim, istnieje ścisła korelacja pomiędzy występowaniem pyłów PM10 a tendencją do zaburzeń w sferze motoryki, pamięci i manipulacji u dzieci. Dodatkowo stwierdzono, że na terenach, gdzie występują długotrwałe przekroczenia normy jakości powietrza i związane z nimi cząsteczki ołowiu, związków azotu i benzenu, neurodynamika dziecięca może być znacznie zachwiana. Zanieczyszczenia unoszące się w naszym otoczeniu, są najbardziej niebezpieczne w okresie prenatalnym oraz wczesnego dzieciństwa.
Chcąc zapewnić swoim dzieciom najlepsze warunki rozwoju, warto stosować w ich otoczeniu oczyszczacz powietrza. Doskonały w działaniu sprzęt jest w stanie nie tylko zatrzymać wyżej wymienione szkodliwe substancje, ale także uchronić najmłodsze pociechy przed niekorzystnym działaniem cząsteczek alergizujących, czy negatywnym wpływem dymu tytoniowego, który może przedostawać się do ich pokoju także za sprawą osób trzecich (np. przez palącego na balkonie sąsiada).
Dzieciom polecane są oczyszczacze z wysokiej klasy filtrami HEPA i węglowymi, które nie tylko usuną niepożądane substancje, ale także zneutralizują nieprzyjemne zapachy. Kupując sprzęt do dziecięcego pokoju, warto przyjrzeć się opcjom dodatkowym. Spokojny sen z odpowiednio nawilżonym powietrzem zapewni oczyszczacz z funkcją nawilżania, a najlepsze warunki do nauki i zabawy stworzą bezpieczne formy jonizacji stosowane m.in. w urządzeniach marki Sharp (technologia Plasmacluster) i Panasonic (technologia Nanoe).
Opisany wyżej smog oraz inne mechaniczne zanieczyszczenia powietrza to jedne z coraz częściej wymienianych przyczyn nieprawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego. Unoszące się w powietrzu pyły niewielkich rozmiarów (głównie pyły zawieszone PM2.5 i mniejsze) są o tyle niebezpieczne, że mogą przenikać z układu oddechowego bezpośrednio do krwi, a to z kolei zwiększa ryzyko miażdżycy, chorób serca oraz występowanie udarów i zawałów.
Badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego wykazali zależność między występowaniem zanieczyszczeń pyłowych (w tym pyłów PM2.5 i PM10) oraz gazów a funkcjonowaniem naczyń krwionośnych u kobiet w różnym wieku. Z dokładnych analiz wynika, że smog ma na nie bardzo niekorzystny wpływ, nawet u osób młodych i niezmagających się z przewlekłymi chorobami. Za występowanie stanów zapalnych w układzie krwionośnym odpowiedzialny jest najprawdopodobniej tzw. stres oksydacyjny, który wywołuje m.in. pogorszenie czynności śródnabłonka naczyń krwionośnych. A to z kolei może wpływać w znacznym stopniu na występowanie miażdżycy, a w następstwie – zawałów serca, udarów mózgu i chorób wieńcowych.
Oczyszczacze powietrza skutecznie pochłaniające smog i inne drobne zanieczyszczenia, mogą okazać się więc jedną z najbardziej efektywnych metod ochronnych dla układu naczyniowo-sercowego.
Jak już wspomnieliśmy, sprzęt filtrujący powietrze, może skutecznie powstrzymywać różnego rodzaju zanieczyszczenia mechaniczne, w tym także substancje wykazujące działanie kancerogenne. Występujący w powietrzu benzo(a)piren, czyli jedna z najbardziej rakotwórczych składowych smogu, powstaje między innymi w wyniku:
Silnie trująca substancja występująca także w dymie papierosowym, należy do grupy składników rakotwórczych. Przenikająca do organizmu wraz z pyłami PM10, może uszkadzać wątrobę i nadnercza, upośledzać układ odpornościowy i krwionośny, a także wykazywać niekorzystny wpływ na płodność człowieka.
Ryzyko zachorowania na nowotwory zwiększają także niektóre cząsteczki gazowe, znajdujące się w środkach czystości, czy kosmetykach. Z tego rodzaju zanieczyszczeniami doskonale radzi sobie aktywny węgiel – substancja zawarta w filtrach węglowych, stosowanych w większości oczyszczaczy powietrza.
O negatywnym działaniu dymu papierosowego wie niemal każdy. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że zarówno dym wdychany, jak i wydychany przez palacza wykazuje bardzo niekorzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że rokrocznie z powodu biernego palenia umiera aż 1,2 mln ludzi, w tym 650 000 zgonów (wskutek pojawienia się chorób związanych z biernym paleniem) odnotowuje się u dzieci. W Polsce co roku umiera aż 1000 osób narażonych na działanie tzw. dymu głównego strumienia, czyli tego wydychanego przez palacza.
Co najmniej 60 z ok. 4000 zidentyfikowanych substancji chemicznych znajdujących się w dymie papierosowym, należy do grupy składników rakotwórczych. Oczyszczacz powietrza dla palaczy (również tych biernych) powinien zawierać przede wszystkim warstwy węglowe. Składające się z aktywnego składnika filtry, pochłaniają w swych strukturach niepożądane zapachy i szkodliwe gazy, w tym właśnie dym papierosowy i jego trujące składowe.
Decydując się na zakup oczyszczacza powietrza, wiele ludzi zadaje sobie pytanie – czy to, aby na pewno jest w pełni bezpieczne?
Bezpieczeństwo stosowania tego typu sprzętów uzależnione jest od samego sposobu użytkowania. I nie chodzi tu o samo włączenie urządzenia, a o dbałość o jego poprawne działanie oraz higienę. By oczyszczacz mógł pełnić swoją podstawową funkcję, jaką jest filtrowanie powietrza, należy o niego odpowiednio zadbać. Niewymieniane na czas filtry, zalegająca w zbiorniku woda (w przypadku oczyszczaczy z funkcją nawilżania), czy zbyt głośne urządzenia, mogą negatywnie wpływać na nasze zdrowie. Dlaczego?
Filtry w oczyszczaczach powietrza stanowią jedne z najważniejszych elementów w tego typu sprzęcie. Warstwy o określonej pojemności są w stanie zatrzymać w swych strukturach lub na powierzchniach wyłącznie daną ilość zanieczyszczonych cząsteczek. Kiedy zabrudzeń zgromadzi się zbyt wiele, filtr zapycha się i nie będzie w stanie wychwycić kolejnych toksycznych drobinek. A w takiej sytuacji nie będzie on w stanie wydajnie oczyszczać powietrza. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do zaleceń producenta w tym zakresie. W niektórych modelach – posiadających wskaźnik zużycia filtra, użytkownik otrzymuje stosowną informację o zbliżającej się konieczności wymiany. W oczyszczaczach z możliwością sterowania przez urządzenia mobilne można zazwyczaj odczytać aktualny stan jego eksploatacji.
Z kolei w przypadku oczyszczaczy z funkcją nawilżania, długo zalegająca w zbiorniku woda to także często popełniany przez użytkowników błąd. Gromadzące się na powierzchni wody bakterie, mogą powodować wydobywanie się brzydkiego zapachu z urządzenia. Osad i drobnoustroje zalegające na filtrze skracają jego żywotność i efektywność działania. Aby chronić system nawilżający przed namnażaniem się drobnoustrojów, należy stosować wodę destylowaną lub demineralizowaną, która nie dopuszcza do powstawania mineralnego pyłu PM2.5, odpowiedzialnego za występowanie białego nalotu na meblach i podłodze. Tego typu urządzenia nieposiadające higrostatu, stwarzają ryzyko zbyt wilgotnego powietrza, co z kolei wpływa między innymi na pojawienie się pleśni. Stąd też, decydując się na oczyszczacz z nawilżaczem, warto zainwestować w taki, który automatycznie będzie regulował poziom wilgotności w pomieszczeniu.
Zbyt głośne urządzenia, niedostosowane do specyfikacji pomieszczeń, mogą skutecznie utrudniać codzienne funkcjonowanie i pracę. Zbyt wysoki poziom hałasu w otoczeniu powoduje między innymi trudności w zasypianiu, obniżoną koncentrację i swoisty niepokój zakłócający wykonywanie niektórych czynności – na przykład związanych z pracą zawodową, czytaniem, czy odrabianiem prac domowych. Najcichsze sprzęty generują bardzo niski poziom dźwięku (ok. 15 dB), który nie wpływa na jakość snu, ani nie zaburza czynności wymagających skupienia.
Oczyszczanie powietrza w miejscach zamieszkania i pracy staje się powoli standardem. Chcąc uchronić się przed negatywnym wpływem zanieczyszczeń, warto postawić na sprzęt wykorzystujący najlepsze formy filtracji. Wspomagane nowoczesnymi technologiami czerpiącymi inspirację z natury, zapewniają nie tylko redukcję zanieczyszczeń, ale także podnoszą znacząco jakość powietrza pod względem wilgotności i zrównoważenia elektrostatycznego.
Bezpieczne działanie oczyszczaczy powietrza, zapewnia przede wszystkim stosowanie się do zaleceń producenta. Wymiana i konserwacja filtrów czy regularna kontrola wody w zbiorniku nawilżacza to kwestie priorytetowe podczas używania tego typu sprzętu. Warto o nich pamiętać również po to, by zminimalizować ryzyko awarii.
Poprawnie działające oczyszczacze powietrza zapewniają dobre samopoczucie oraz zmniejszają ryzyko pojawienia się wielu chorób i dolegliwości. Sprzęty wyposażone w odpowiednie filtry, mogą okazać się zbawienne dla alergików i zapewniają najlepsze warunki rozwoju u dzieci.
