W skrócie - tak, mogą być szkodliwe. Poniższy wpis nie ma na celu zniechęcenia Was do ich użytkowania, a raczej zwrócenie uwagi na potencjalne ryzyka i zmuszenie do świadomego, bezpiecznego użytkowania.
Spis treści
W sezonie grzewczym wilgotność w domu może spaść nawet do 10 procent. Do komfortowego i zdrowego życia zalecany jest poziom od 40 do 60 procent. Poziomy niższe niż wskazane mogą prowadzić do bólu gardła i suchej skóry, a przede wszystkim do znacznego obniżenia odporności organizmu do walki z zarazkami. Z drugiej strony zbyt duża wilgoć może sprzyjać wzrostowi roztoczy, pleśni i grzybów.
Warto także dodać, że wg najnowszych badań, wilgotność poniżej 40% sprzyja infekcjom wirusowym. Wystarczy podnieść wilgotność powyżej 40%, żeby w 10 minut zredukować ilość wirusów w powietrzu nawet o kilkadziesiąt procent.
Przegląd wielu recenzowanych badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich dekad pokazuje, że utrzymywanie w domach wilgotności względnej na poziomie 40-60% znacząco zmniejsza ilość wirusów grypy utrzymujących się w powietrzu i na powierzchniach, takich jak krany, klamki drzwi i blaty.
Nawilżacze powietrza niezaprzeczalnie mają wiele zalet. Urządzenia te pomagają nam utrzymać wilgotność powietrza w domu na odpowiednim, zdrowym poziomie. Mogą być zbawienne, m.in. dla osób zmagających się z alergiami wziewnymi oraz skóry – dzięki odpowiednio nawilżonemu powietrzu typowo alergiczne dolegliwości stają się znacznie mniej uciążliwe. Jeśli jesteś alergikiem lub ktoś z Twoich bliskich cierpi na taką przypadłość, odsyłamy do artykułu nawilżacze powietrza dla alergików.
Mimo ogromnych korzyści, jakie płyną z użytkowania nawilżaczy, warto jednak podkreślić, że nieprawidłowa eksploatacja takich urządzeń może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu. Oczywiście trzeba dodać, że nawilżacz nawilżaczowi nierówny – także pod kątem potencjalnej szkodliwości dla zdrowia. Poszczególne typy nawilżaczy powietrza do domu różnią się między sobą zastosowaną technologią działania, a tym samym ich wpływem na zdrowie.
Poniżej znajdziesz najpopularniejsze typy nawilżaczy.
1. Nawilżacze ultradźwiękowe
Używają ultradźwiękowego nebulizatora i emitują chłodną mgiełkę.
2. Nawilżacze ewaporacyjne
Wyparowują w naturalny sposób nieogrzewane powietrze przez mokry filtr.
3. Nawilżacze parowe
Najprostsze i najstarsze modele z parownikami wykorzystujące urządzenie grzewcze do gotowania wody i wydzielania pary. Nie zaleca się ich stosowania u dzieci.
Trzeba pamiętać, że nawilżacze powietrza, w szczególności te ultradźwiękowe, zamieniają wszystko, co jest w wodzie (kranówce), w mgiełkę, którą następnie wdychamy przez płuca.
Bakterie, chemikalia, minerały, pleśń (a także metale ciężkie i inne skażenia środowiskowe) – nawilżacze rozpylają wszystkie te substancje w formie mikroskopijnej wielkości cząstek (nawet 0,03 mikrona), które z łatwością wdychamy do płuc. Niestety wiele z tych składników może być toksyczna. Istnieją naukowe przykłady rozwinięcia przewlekłych chorób płuc powiązanych bezpośrednio ze stosowaniem nawilżaczy.
Dzieje się tak dlatego, że woda z kranu, a nawet woda butelkowana zawiera minerały – w zasadzie pył kamienny. Nie stanowi problemu, gdy jest zawieszony w wodzie. Kiedy unosi się w powietrzu, sytuacja staje się diametralnie odmienna. Znakiem rozpoznawczym tego zjawiska jest „biały pył”, który osadza się na meblach.
Minerały to jednak nie jedyny problem. Wszelkie bakterie lub pleśnie w nawilżaczu trafiają również w powietrze – a raporty konsumenckie stwierdzają, że producenci, którzy twierdzą, że ich produkty są antybakteryjne, nie zawsze stoją w zgodzie z rzeczywistością. A jeśli dodatkowo właściciele używają chemikaliów do czyszczenia nawilżacza, te chemikalia również trafiają do płuc, nierzadko powodując katastrofalne skutki. W Korei Południowej setki dzieci zachorowały lub zmarły z powodu wdychania środka dezynfekującego, który okazał się toksyczny.
Nie należy zapominać, że także popularna praktyka upuszczania niewielkiej ilości olejku (lub innych substancji zapachowych) w tych nawilżaczach również nie jest dobra. Wielu naukowców odradza użytkowanie nawilżaczy ultradźwiękowych w ogóle. Sugerują, żebyśmy wyrzucili je z domu.
W przypadku suchości gardła i przewodów nosowych, spraye do nosa z solą fizjologiczną są znacznie lepsze niż nawilżacze. Są równie skuteczne i bezpieczniejsze.
Osoby, które już posiadają ultradźwiękowy nawilżacz powietrza i nie czują się najlepiej z myślą o jego wyrzuceniu, przy zachowaniu odpowiedniej ostrożności mogą je nadal bezpiecznie stosować. Potencjalna szkodliwość tych urządzeń zmniejszy się, jeśli korzystamy z nich zgodnie z zaleceniami producenta, tj. regularnie czyścimy i odkamieniamy nawilżacz, używając do tego odpowiednich środków. Inną opcją jest przejście na nawilżacz ewaporacyjny, który nie będzie emitował ani minerałów, ani bakterii, chociaż trzeba pamiętać o częstej wymianie filtrów.
Jak wskazują badania konsumenckie w USA, blisko 60% użytkowników nawilżaczy – uwaga – w ogóle ich nie czyści codziennie. Jedna czwarta robi to nie częściej niż raz w miesiącu. To błąd, którego konsekwencje zdrowotne mogą być bardzo poważne.
Ze wszystkich typów – ewaporacyjne nawilżacze powietrza rozsiewają najmniej bakterii w powietrze. Ale nie należy zapominać, że nie oznacza to, że nie rozwijają się one w samym urządzeniu. Bakterie mogą rosnąć tylko w wilgotnym środowisku, dlatego ważne jest, aby wymyć podstawową tacę i zbiornik, a następnie pozwolić jej całkowicie wyschnąć.
Nawilżacze ewaporacyjne i parowe działają w bardzo naturalny sposób. Pierwszy z nich wyparowuje nieogrzane powietrze przez mokry filtr. Z kolei nawilżacze parowe zwane także nawilżaczami termicznymi wydzielają parę wodę w naturalnym procesie podgrzewania wody. W oby przypadkach nie ma ryzyka, że toksyczne dla zdrowia substancje znajdą się w powietrzu.
Aby zapewnić bezpieczne korzystanie z nawilżacza parowego musimy pamiętać, że nawilżacz może emitować parę wodną o wysokiej temperaturze. Dlatego nie możemy stawiać go w miejscach łatwo dostępnych dla dzieci lub zwierząt, gdyż może to grozić poparzeniem.
To bardzo ważne pytanie, ponieważ nie wszystkie nawilżacze powietrza są odpowiednie dla zwierząt. Co prawda, większość z nich nie zakłóca komfortu pupili, a nawet może przynieść im ogromną ulgę. Jednak właścicielom czworonogów nie zaleca się korzystać z niektórych urządzeń ultradźwiękowych. Psy mają bardziej wyczulony słuch, porównując do ludzi, dlatego dźwięki wydawane przez urządzenie mogą negatywnie na nie oddziaływać – wzbudzać poirytowanie i niepokój. Przy wyborze konkretnego nawilżacza do domu ze zwierzętami należy zwracać uwagę na jego zakres głośności. Im niższy tym urządzenie będzie bardziej przyjazne dla naszych pupili.
Wpływ działania nawilżacza powietrza na słuch zależy od długości pracy urządzenia oraz jego głośności. Na rynku dostępny jest szeroki asortyment urządzeń, które pracują w różnych przedziałach głośności od kilkunastu do nawet 60 dB. Ten przedział głośności nie powoduje negatywnych skutków dla słuchu człowieka, jednak może źle wpływać na układ nerwowy. W przypadku narażenia organizmu na długotrwały hałas, możemy odczuwać zmęczenie i rozdrażnienie. Dopiero dłuższa ekspozycja na hałas w przedziale 70-85 dB może powodować uszkodzenia słuchu. Dlatego przełączajmy urządzenie na wyższe tryby, gdy nie przebywamy w pomieszczeniu. Jeżeli musimy korzystać z nawilżacza długotrwale np. cała noc, wybierajmy urządzenia, które wyposażone zostały w tryb nocny gwarantujący cichą pracę.
Zobacz, jaki wybrać nawilżacz powietrza do sypialni
Najważniejsze! Kiedy używasz nawilżacz powietrza, powinieneś go czyścić codziennie, bez względu na to, jakiego jest typu. Nie wszyscy producenci to zalecają bezwzględnie, jednak zdecydowanie warto to robić – zdrowie naszych dzieci i nas samych jest najważniejsze. Jeżeli jednak nie jesteś w stanie czyścić urządzenia każdego dnia, to postaraj się nie przekraczać 3 dni bez czyszczenia. To absolutna górna granica.
Oto procedura godna naśladowania:
Jeśli stoisz przed zakupem bądź pragniesz zmienić swój model na najzdrowszy nawilżacz powietrza, to nasi specjaliści wybrali najlepsze modele podnoszące poziom wilgotności w pomieszczeniu. Co ważne, możesz również skorzystać z naszego rankingu nawilżaczy powietrza, który jest niesponsorowany i posiada jawny wzór dostępny dla każdego.
Prawdziwa rewolucja wśród nawilżaczy powietrza! LIFAair LAH302 oprócz swojej podstawowej funkcji oferuje również wydajne oczyszczanie powietrza. Został wyposażony we filtr HEPA usuwający niemal 100% najmniejszych zanieczyszczeń – jego skuteczność można porównać z oczyszczaczami powietrza z nawilżaczem. Natomiast w głównej swojej funkcji, czyli nawilżaniu powietrza, urządzenie nie ma sobie równych. Wydajność na poziomie 1000 ml/h pozwala na obsłużenie powierzchni do 100 m². LAH302 jest polecanym sprzętem do wielkich powierzchni – nawilżacz to również numer 1 w rankingu jakości.
Urządzenie zostało wyposażone w lampę UV, która nie dopuszcza do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych we wodzie. Na górze znajduje się odporny na wodę wyświetlacz OLED informujący o istotnych parametrach pracy. Kontrola prędkości może odbywać się za pomocą dotykowych przycisków lub poprzez delikatne gładzenie sensorycznego panelu wokół charakterystycznych łopatek. Nawilżacz LIFAair może być również sterowany za pomocą aplikacji.
Produkt do skutecznego nawilżania wykorzystuje matę ewaporacyjną łączącą suche powietrze z cząsteczkami wody. Wyróżnia się zastosowaniem specjalnego systemu do podgrzewania powietrza (jako jedyny na rynku) – dzięki temu jest w stanie przekazać więcej wody z maty i zwiększyć swoją skuteczność. LAH 302 wyposażony jest w czujniki wilgotności, temperatury oraz światła i higrostat, które pozwalają na zupełnie automatyczną pracę. Urządzenie ponadto jest niezwykle ciche – głośność zaczyna się już od 27,5 dB(A).
Atrakcyjny design idący w parze z osiągami – tak można krótko opisać proponowany model niemieckiego producenta. Nawilżacz powietrza Venta AeroStyle LW73 WiFi oferuje wydajność dochodzącą do 515 ml/h, co przekłada się na obsłużenie pomieszczeń w granicach około 50 m². Producent wyposażył model w precyzyjny zestaw czujników (wilgotności oraz temperatury) oraz higrostat pozwalające na zupełnie automatyczną pracę. Rolą użytkownika jest jedynie uzupełnianie wody, jednak duży 9-litrowy zbiornik zapewnia długą pracę bez konieczności dolewania. Sprzęt opiera swoją pracę na wykorzystaniu dysku VentaWave™ 3D, dzięki któremu oczyszczane zostaje również powietrze z większych zanieczyszczeń.
LW73 WiFi pozwala na sterowanie przez wygodną i dopracowaną aplikację Venta Home oraz przez interaktywny panel dotykowy wraz z wyświetlaczem LCD, który dostarcza również istotnych informacji na temat pracy urządzenia. Nawilżacz powietrza Venta jest ponadto cichy – zaledwie 24 dB(A) w najniższym trybie i bardzo energooszczędny – maksymalne zużycie prądu to zaledwie 18 W! Jest to zdecydowanie polecany nawilżacz do średnich pomieszczeń, o czym świadczy jego pozycja w rankingu jakości. Mamy do wyboru 2 wersje kolorystyczne: biały oraz czarny.
Na liście znalazła się również propozycja od polskiego producenta – nawilżacz powietrza Klarta Humea WiFi, który zajmuje aktualnie pierwszą pozycję w rankingu opłacalności. Urządzenie ma wydajność na poziomie 300 ml/h, więc obsłuży pomieszczenie o powierzchni około 30 m². Producent wyposażył swój sprzęt w higrostat pozwalający na ustawienie żądanego poziomu wilgotności 40-75%. Co więcej, czytelny wyświetlacz pozwala na sprawdzenie aktualnej wilgotności powietrza. Odpowiednie nawilżenie zyskujemy tutaj dzięki wykorzystaniu filtra nawilżacza.
Nawilżacz powietrza Klarta został wyposażony w 3-litrowy zbiornik na wodę i jest dostępny w dwóch wersjach kolorystycznych. Co ważne, producent nawilżacza przewidział możliwość sterowania przez aplikację mobilną. Do wyboru mamy tutaj aż 4 prędkości nawilżania oraz niezwykle wygodny tryb automatyczny.
Jednym z ciekawszych urządzeń jest z całą pewnością nawilżacz powietrza Smartmi Evaporative Humidifier 3. To przykład rozwiązania, w którym producent postawił na specjalne dyski, które zastąpiły standardową matę. Cechuje go wydajność sięgająca aż 350 ml/h, co przekłada się na sprawną pracę na powierzchni do 35 m² – idealny model do mniejszych powierzchni. Dzięki 2 wbudowanym czujnikom (wilgotności i temperatury) pracuje automatycznie. Co istotne, urządzenie jest wykonane z materiału ABS z dodatkiem IONPURE – w zetknięciu z wodą uwalnia jony srebra, które mają właściwości antybakteryjne. Warto również podkreślić, że nawilżacz ma 5-litrowy pojemnik, dzięki któremu może działać długo bez konieczności dolewania wody.
Nawilżacz powietrza Xiaomi (Smartmi należy do ekosystemu Xiaomi) Pure Evaporative 3 pracuje stosunkowo cicho – od 34 dB i bardzo energooszczędnie – pobór prądu wynosi zaledwie 9 W. Urządzenie jest także niezwykle łatwe w obsłudze – posiada dotykowy wyświetlacz OLED, który służy do zmiany ustawień. Ponadto możliwa jest obsługa z poziomu bezpłatnej aplikacji mobilnej Mi Home. Nawilżacz zajmuje drugie miejsce w rankingu opłacalności.
| LIFAair LAH302 | Venta AeroStyle LW73 WiFi | Klarta Humea WiFi | Xiaomi Smartmi Pure Evaporative 3 | |
| wydajność powierzchnia |
1000 ml/h 100 m² |
515 ml/h 52 m² |
300 ml/h 30 m² |
350 ml/h 35 m² |
| głośność | 27,5-48 dB | 24-50 dB | 24-55 dB | 34-50 dB |
| pobór energii | 25-450 W podgrzewanie powietrza |
7-18 W | 2-8 W | 9 W |
| czujniki | wilgotności, temperatury, światła |
wilgotności, temperatury |
wilgotności, temperatury |
brak |
| Higrostat | TAK (50-65%) | TAK (40–60%) | TAK (50–70%) | TAK (40–75%) |
| tryby | manualne – niemal bezstopniowa regulacja, automatyczny, nocny |
5 manualnych, automatyczny, nocny |
4 manualne, automatyczny, nocny |
3 manualne, automatyczny, nocny |
| sterowanie aplikacją | tak | tak | tak | tak |
| pojemność zbiornika | 6,5 l | 9 l | 3 l | 4 l |
| oczyszczanie powietrza | filtr HEPA H13 99,97% dla 0,3 μm |
dysk Venta nieznana dla 10 μm |
brak | brak |
| Lampa UVC | tak | tak | nie | nie |
| Autoczyszczenie | tak | tak | tak | tak |
Nawilżacz powietrza może przyczyniać się do rozwoju grzybów i pleśni, ale tylko w przypadku niewłaściwego użytkowania. Kluczowe jest utrzymanie wilgotności w pomieszczeniu na optymalnym poziomie, który wynosi od 40% do 60%. Zbyt wysoka wilgotność (powyżej 60%) stwarza warunki sprzyjające rozwojowi grzybów, szczególnie na zimnych powierzchniach, takich jak okna czy ściany. Dlatego istotne jest monitorowanie poziomu wilgotności za pomocą higrometru i dostosowywanie ustawień nawilżacza.
Również odpowiednia konserwacja nawilżacza odgrywa ważną rolę. Regularne czyszczenie i dezynfekcja urządzenia zapobiegają gromadzeniu się bakterii i pleśni wewnątrz zbiornika, które mogłyby być rozprowadzone w powietrzu. Nawilżacze ultradźwiękowe i parowe wymagają szczególnej uwagi, ponieważ mogą emitować drobne cząsteczki wody, zawierające zanieczyszczenia, jeżeli używana jest woda z kranu.
Stosowanie nawilżaczy ewaporacyjnych, które wykorzystują naturalne parowanie, może zmniejszać ryzyko rozwoju grzybów, ponieważ woda w nich nie zostaje długo w stanie cieczy, co ogranicza możliwość namnażania mikroorganizmów. Pomoc w redukcji zanieczyszczeń z powietrza oferuje nawilżacz powietrza z jonizatorem.
Wdychanie pary z nawilżacza powietrza może być bezpieczne i przynieść pewne korzyści zdrowotne, takie jak ulga w problemach z oddychaniem, zmniejszenie suchości skóry czy łagodzenie objawów alergii. Jednak, aby uniknąć potencjalnych zagrożeń, konieczne jest stosowanie urządzenia zgodnie z zaleceniami producenta oraz utrzymywanie odpowiedniego poziomu wilgotności (40-60%) w pomieszczeniu. Zbyt wysoka wilgotność może sprzyjać rozwojowi pleśni i roztoczy, co może negatywnie wpływać na zdrowie.
