Lekarze już od lat alarmują, że liczba zachorowań na astmę (zwłaszcza u dzieci) rośnie z każdym rokiem. Ta przewlekła choroba zapalna może skutkować uciążliwymi objawami nawet przez całe życie, a nieleczona i bagatelizowana – prowadzić do groźnych powikłań. Jak zapewnić komfort astmatykowi i załagodzić uciążliwe objawy choroby? Kluczową kwestią będzie m.in. zadbanie o odpowiednią jakość powietrza, w tym jego należytą wilgotność. Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny oraz objawy astmy i dowiedz się, dlaczego zapewnienie właściwego poziomu nawilżenia, jest tak ważne w przypadku astmatyków. Poznaj modele nawilżaczy powietrza, które przyniosą ulgę w uciążliwych dolegliwościach.
Spis treści
Dane statystyczne dotyczące astmy głęboko niepokoją – to jedna z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Jest charakterystyczna dla krajów wysokorozwiniętych, w których w szczególności występuje problem zanieczyszczonego powietrza, przetworzonego pokarmu oraz siedzącego trybu życia. WHO podaje, że z astmą zmaga się blisko 340 milionów osób na całym świecie (w tym co 7 dziecko), a do 2025 roku będzie chorowało na nią już ponad 400 milionów. Szacuje się, że ponad 4 miliony Polaków borykają się z tym schorzeniem (ok. 8% dzieci i 5-7% dorosłych) – mowa tutaj zarówno o przypadkach zdiagnozowanych, jak i niezdiagnozowanych.
Należy także poruszyć kwestię śmiertelności tej choroby. Szacuje się, że rocznie na skutek objawów astmy umiera na świecie ok. 420 tys. osób, co daje ponad 1 tys. osób dziennie. Wskaźnik śmiertelności jest wyższy w krajach rozwijających się, aniżeli w krajach wysokorozwiniętych. Wynika to przede wszystkim z lepszego dostępu do ochrony zdrowia, a co za tym idzie – leków, które pozwalają kontrolować objawy choroby. Mimo że astma staje się coraz powszechniejszym problemem, prawidłowo leczona z reguły nie przeszkadza w codziennym życiu (w zależności od postaci choroby).
Przyczyny występowania astmy możemy podzielić na genetyczne oraz środowiskowe. Pierwsza grupa odnosi się do osób, które są genetycznie predysponowane do wystąpienia tego schorzenia. Z kolei do czynników środowiskowych, które zwiększają ryzyko astmy, możemy zaliczyć m.in. poszczególne leki i produkty spożywcze, roztocza, kurz, dym papierosowy, alergeny oraz zanieczyszczenia powietrza. I to właśnie na ostatnim z wymienionych, skupimy się poniżej.
Jakość powietrza ma ogromny wpływ na nasze zdrowie, a obecne w nim zanieczyszczenia mogą nasilać dolegliwości astmatyczne. Nie bez przyczyny wzrost zachorowań przypada na chłodne miesiące. To wtedy, podczas sezonu grzewczego, pogarsza się jakość powietrza. Obecne w nim pyły zawieszone (PM2.5, PM10), dym tytoniowy, alergeny i inne toksyczne substancje z łatwością przedostają się do naszego układu oddechowego, co może doprowadzić do rozwoju infekcji, kaszlu czy uczucia duszności. Poważne zagrożenie stanowią także obecne w powietrzu lotne związki organiczne (LZO). Te bardzo szkodliwe dla naszego organizmu substancje powodują takie dolegliwości, jak suchy kaszel, bóle i zawroty głowy, duszności, a nawet obrzęk płuc. Mogą także nasilać objawy schorzeń ze strony układów nerwowego i oddechowego.
Kolejnym czynnikiem, który może zaostrzać dolegliwości astmatyczne, jest niewłaściwa wilgotność powietrza. Objawami zbyt niskiej (poniżej 40%) mogą być drapanie w gardle, kaszel i przesuszona skóra. Z kolei zbyt wysoka (powyżej 70%) przyczynia się do powstawania pleśni i grzybów. Dlatego tak ważne jest utrzymanie wilgotności na optymalnym poziomie 40-60%. W dalszej części artykułu wyjaśnimy bardziej szczegółowo, dlaczego zachowanie odpowiedniego poziomu nawilżenia będzie tak istotne dla astmatyków.
Lekarze wskazują także na wiele innych czynników, które mogą wywoływać astmę lub zaostrzać związane z nią dolegliwości. Zaliczamy do nich:
Astma oskrzelowa (zwana także dławicą oskrzelową) to najczęściej występująca choroba układu oddechowego. Jej dolegliwości mają charakter napadowy i najczęściej nasilają się w nocy lub nad ranem, budząc chorego, po czym ustępują samoistnie lub po zażyciu leku. Charakteryzuje ją przewlekłe zapalenie oskrzeli oraz ich nieprawidłowe obkurczanie, które prowadzi do:
Typowe dolegliwości astmatyczne różnią się w zależności od osoby. U niektórych ataki będą występowały sporadyczne, a u innych nawet kilka razy w ciągu dnia. Dlatego ze względu na częstość i nasilenie objawów, astmę dzielimy na:
W 2019 roku astma została uznana za chorobę heterogenną, co oznacza, że występuje pod wieloma postaciami. Poniżej przytaczamy kilka jej obowiązujących klasyfikacji.
W międzynarodowej klasyfikacji chorób (ICD-10), którą opracowała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), zostały wyróżnione następujące rodzaje astmy:
Do najbardziej charakterystycznych objawów astmy zalicza się kaszel, świszczący oddech czy ucisk w klatce piersiowej. W związku z tym eksperci przedstawiają najczęściej występujące typy tego schorzenia:
Astma wysiłkowa | Dolegliwości związane są ze wzmożonym wysiłkiem fizycznym, występują najczęściej u dzieci i młodzieży. Stanowi ok. wszystkich 10% przypadków astmy. |
Astma zawodowa | Dotyczy osób pracujących w niekorzystnych warunkach środowiskowych, które mają długotrwałą styczność z substancjami szkodliwymi dla zdrowia (np. malarze, fryzjerzy, sprzątaczki, hodowcy zwierząt, rolnicy). |
Astma atopowa | Możemy ją zdiagnozować dzięki wykonaniu testów skórnych. Związana jest z narażeniem organizmu na czynniki alergizujące. |
Astma aspirynowa | Występuje głównie u osób dorosłych. To niepożądana reakcja organizmu na niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ). |
Z kolei Światowa Inicjatywa na Rzecz Zwalczania Astmy (GINA) wyróżnia następujące rodzaje astmy:
Jeśli weźmiemy pod uwagę przebieg schorzenia, rozróżniamy cztery stopnie ciężkości astmy:
Bagatelizowanie astmy oskrzelowej może prowadzić do nieodwracalnych zmian układu oddechowego. Choć jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe, jesteśmy w stanie na tyle ją kontrolować, aby przebiegała bezobjawowo, nie utrudniając wykonywania naszych codziennych obowiązków.
Dolegliwości związane z astmą może załagodzić nie tylko leczenie farmakologiczne. Poniżej znajdziesz kilka skutecznych sposobów.
W przypadku osób zmagających się z astmą, dbałość o dobrą jakość powietrza w domu jest bardzo istotna. Mowa tu zarówno o zachowaniu odpowiedniej wilgotności, jak i pozbyciu się z niego zanieczyszczeń. Alergeny, bakterie czy wirusy łatwiej unoszą się w bardzo suchym powietrzu, co jednocześnie przekłada się na to, że są szybciej wchłaniane przez nasz organizm. Oddychanie bardzo zanieczyszczonym powietrzem jest dla astmatyka szkodliwe – może wywoływać napady choroby, czy też nasilać jej objawy.
W ciągu minuty wykonujemy 12 oddechów, co daje nam ok. 22 tys. oddechów na dobę. W tym czasie do płuc trafia nawet 20 litrów powietrza, a wraz z nim ok. 75 tys. cząstek kurzu. Z kolei w jednym gramie kurzu może ukrywać się nawet 700 mln różnych patogenów (alergenów, wirusów, LZO). Astmatycy (i nie tylko) wdychając taką ilość szkodliwych substancji, narażają się na nasilone dolegliwości ze strony układu oddechowego.
O właściwą wilgotność powietrza (40-60%) powinniśmy dbać przede wszystkim w okresie jesienno-zimowym, w sezonie grzewczym, kiedy to nawilżenie często osiąga wartość 20% lub niższą. W tym czasie najczęściej odczuwamy uciążliwe dolegliwości – kaszel, katar, rozwój infekcji, suchość skóry czy reakcje alergiczne. Oczywiście należy zadbać także o to, by wilgotność w pomieszczeniu nie przekraczała 60%. W przeciwnym razie powstaną w nim doskonałe warunki do rozwoju pleśni i innych szkodliwych drobnoustrojów. Jak zatem zapewnić odpowiednią wilgotność w domu? Bardzo dobrym rozwiązaniem będzie nawilżacz powietrza.
Nawilżacze utrzymują wilgotność w pomieszczeniach na optymalnym poziomie, co przekłada się na złagodzenie uciążliwych dolegliwości i poprawę samopoczucia. Przebywając w warunkach odpowiedniego nawilżenia, błona śluzowa jest w stanie produkować wystarczającą ilość śluzu, który chroni nas przed działaniem szkodliwych patogenów z otoczenia. Co więcej, podniesienie zawartości wody w powietrzu sprawia, że cząsteczki kurzu i innych zanieczyszczeń stają się cięższe i opadają na podłogę, zamiast przedostawać się do naszego układu oddechowego.
Przy wyborze konkretnego modelu nawilżacza, należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych czynników. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje takich urządzeń oraz parametry i funkcje, którymi warto kierować się przy zakupie.
Nawilżacze parowe to urządzenia wyposażone w grzałkę, która podgrzewa wodę i doprowadza ją do wrzenia. W efekcie tworzy się para, która przez specjalny wlot wydostaje się do otoczenia. Z jednej strony nawilżacze parowe cechuje niska cena i cicha praca, dzięki czemu bez problemu mogą pracować w sypialni. Ich dużą zaletą jest także to, że we wnętrzu urządzenia nie zbierają się bakterie, ponieważ wysoka temperatura wody neutralizuje wirusy i drobnoustroje.
Jednak z drugiej strony nawilżacze powietrza parowe pobierają dużą ilość prądu, co przekłada się na wyższe rachunki. Dodatkowo emitowana przez nie gorąca para stwarza ryzyko poparzenia. Dlatego zaleca się, by nawilżacze parowe stały w miejscach niedostępnych dla małych dzieci i zwierząt, maksymalnie ograniczając potencjalny kontakt z urządzeniem i możliwość jego przypadkowego przewrócenia.
Nawilżacze te działają w oparciu o technologię ultradźwięków rozbijających cząsteczki wody. Dzięki temu powstaje mgiełka, która przedostaje się do otoczenia, nawilżając odpowiednio powietrze. Urządzenia są bardzo ciche i w przeciwieństwie do parowych – także energooszczędne. Większość modeli wyposażono w higrostat, czyli czujnik odpowiadający za utrzymanie prawidłowej wilgotności w pomieszczeniu. Dzięki niemu nawilżacze mogą działać w trybie automatycznym, utrzymując poziom nawilżenia na optymalnym poziomie.
Aby sprzęt działał prawidłowo, zaleca się stosowanie wody destylowanej lub demineralizowanej. Takie rozwiązanie sprawia, że do powietrza nie przedostaje się szkodliwy dla zdrowia mineralny pył PM2.5, który mógłby osadzać się na meblach w postaci białego nalotu. Warto jednak podkreślić, że nawilżaczy ultradźwiękowych nie poleca się właścicielom zwierząt. Czworonogi, w przeciwieństwie do ludzi, słyszą dźwięki emitowane przez takie urządzenia, co może powodować u nich duży dyskomfort.
Tego typu nawilżacze wykorzystują według wielu najbezpieczniejszą metodę podnoszenia wilgotności – ewaporację, czyli naturalny proces odparowania wody. Urządzenia są wyposażone w wentylator, który zasysa powietrze do środka, by następnie wymusić jego przepływ przez matę ewaporacyjną. Odpowiednio nawilżone i przefiltrowane (na macie zatrzymują się większe zanieczyszczenia w postaci kurzu, włosów czy sierści zwierząt) trafia na zewnątrz w postaci niewidzialnej zimnej pary. Proces ewaporacji nie wymaga stosowania środków chemicznych, dlatego jest całkowicie bezpieczny dla człowieka. Należy także dodać, że ewaporacyjny nawilżacz powietrza nie pozostawia białego nalotu i mokrych plam na meblach. Aby mieć pewność, że wilgotność powietrza będzie zawsze na optymalnym poziomie, polecamy wybrać model wyposażony w higrostat.
Kupując nawilżacz dla astmatyka, należy zwrócić uwagę także na następujące funkcje i parametry:
Poniżej nasi specjaliści dokonali wyboru najlepszych nawilżaczy ewaporacyjnych dostępnych w naszym sklepie. Do Twojej dyspozycji pozostawiamy również nasz niesponsorowany ranking nawilżaczy z jawnym wzorem dla każdego.
Prawdziwa rewolucja wśród nawilżaczy powietrza! LIFAair LAH302 oprócz swojej podstawowej funkcji oferuje również wydajne oczyszczanie powietrza. Został wyposażony we filtr HEPA usuwający niemal 100% najmniejszych zanieczyszczeń – jego skuteczność można porównać z oczyszczaczami powietrza z nawilżaczem. Natomiast w głównej swojej funkcji, czyli nawilżaniu powietrza, urządzenie nie ma sobie równych. Wydajność na poziomie 1000 ml/h pozwala na obsłużenie powierzchni do 100 m². LAH302 jest polecanym sprzętem do wielkich powierzchni – nawilżacz to również numer 1 w rankingu jakości.
Urządzenie zostało wyposażone w lampę UV, która nie dopuszcza do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych we wodzie. Na górze znajduje się odporny na wodę wyświetlacz OLED informujący o istotnych parametrach pracy. Kontrola prędkości może odbywać się za pomocą dotykowych przycisków lub poprzez delikatne gładzenie sensorycznego panelu wokół charakterystycznych łopatek. Nawilżacz LIFAair może być również sterowany za pomocą aplikacji.
Produkt do skutecznego nawilżania wykorzystuje matę ewaporacyjną łączącą suche powietrze z cząsteczkami wody. Wyróżnia się zastosowaniem specjalnego systemu do podgrzewania powietrza (jako jedyny na rynku) – dzięki temu jest w stanie przekazać więcej wody z maty i zwiększyć swoją skuteczność. LAH 302 wyposażony jest w czujniki wilgotności, temperatury oraz światła i higrostat, które pozwalają na zupełnie automatyczną pracę. Urządzenie ponadto jest niezwykle ciche – głośność zaczyna się już od 27,5 dB(A).
Atrakcyjny design idący w parze z osiągami – tak można krótko opisać proponowany model niemieckiego producenta. Nawilżacz powietrza Venta AeroStyle LW73 WiFi oferuje wydajność dochodzącą do 515 ml/h, co przekłada się na obsłużenie pomieszczeń w granicach około 50 m². Producent wyposażył model w precyzyjny zestaw czujników (wilgotności oraz temperatury) oraz higrostat pozwalające na zupełnie automatyczną pracę. Rolą użytkownika jest jedynie uzupełnianie wody, jednak duży 9-litrowy zbiornik zapewnia długą pracę bez konieczności dolewania. Sprzęt opiera swoją pracę na wykorzystaniu dysku VentaWave™ 3D, dzięki któremu oczyszczane zostaje również powietrze z większych zanieczyszczeń.
LW73 WiFi pozwala na sterowanie przez wygodną i dopracowaną aplikację Venta Home oraz przez interaktywny panel dotykowy wraz z wyświetlaczem LCD, który dostarcza również istotnych informacji na temat pracy urządzenia. Nawilżacz powietrza Venta jest ponadto cichy – zaledwie 24 dB(A) w najniższym trybie i bardzo energooszczędny – maksymalne zużycie prądu to zaledwie 18 W! Jest to zdecydowanie polecany nawilżacz do średnich pomieszczeń, o czym świadczy jego pozycja w rankingu jakości. Mamy do wyboru 2 wersje kolorystyczne: biały oraz czarny.
Na liście znalazła się również propozycja od polskiego producenta – nawilżacz powietrza Klarta Humea WiFi, który zajmuje aktualnie pierwszą pozycję w rankingu opłacalności. Urządzenie ma wydajność na poziomie 300 ml/h, więc obsłuży pomieszczenie o powierzchni około 30 m². Producent wyposażył swój sprzęt w higrostat pozwalający na ustawienie żądanego poziomu wilgotności 40-75%. Co więcej, czytelny wyświetlacz pozwala na sprawdzenie aktualnej wilgotności powietrza. Odpowiednie nawilżenie zyskujemy tutaj dzięki wykorzystaniu filtra nawilżacza.
Nawilżacz powietrza Klarta został wyposażony w 3-litrowy zbiornik na wodę i jest dostępny w dwóch wersjach kolorystycznych. Co ważne, producent nawilżacza przewidział możliwość sterowania przez aplikację mobilną. Do wyboru mamy tutaj aż 4 prędkości nawilżania oraz niezwykle wygodny tryb automatyczny.
Jednym z ciekawszych urządzeń jest z całą pewnością nawilżacz powietrza Smartmi Evaporative Humidifier 3. To przykład rozwiązania, w którym producent postawił na specjalne dyski, które zastąpiły standardową matę. Cechuje go wydajność sięgająca aż 350 ml/h, co przekłada się na sprawną pracę na powierzchni do 35 m² – idealny model do mniejszych powierzchni. Dzięki 2 wbudowanym czujnikom (wilgotności i temperatury) pracuje automatycznie. Co istotne, urządzenie jest wykonane z materiału ABS z dodatkiem IONPURE – w zetknięciu z wodą uwalnia jony srebra, które mają właściwości antybakteryjne. Warto również podkreślić, że nawilżacz ma 5-litrowy pojemnik, dzięki któremu może działać długo bez konieczności dolewania wody.
Nawilżacz powietrza Xiaomi (Smartmi należy do ekosystemu Xiaomi) Pure Evaporative 3 pracuje stosunkowo cicho – od 34 dB i bardzo energooszczędnie – pobór prądu wynosi zaledwie 9 W. Urządzenie jest także niezwykle łatwe w obsłudze – posiada dotykowy wyświetlacz OLED, który służy do zmiany ustawień. Ponadto możliwa jest obsługa z poziomu bezpłatnej aplikacji mobilnej Mi Home. Nawilżacz zajmuje drugie miejsce w rankingu opłacalności.
LIFAair LAH302 | Venta AeroStyle LW73 WiFi | Klarta Humea WiFi | Xiaomi Smartmi Pure Evaporative 3 | |
wydajność powierzchnia |
1000 ml/h 100 m² |
515 ml/h 52 m² |
300 ml/h 30 m² |
350 ml/h 35 m² |
głośność | 27,5-48 dB | 24-50 dB | 24-55 dB | 34-50 dB |
pobór energii | 25-450 W podgrzewanie powietrza |
7-18 W | 2-8 W | 9 W |
czujniki | wilgotności, temperatury, światła |
wilgotności, temperatury |
wilgotności, temperatury |
brak |
Higrostat | TAK (50-65%) | TAK (40–60%) | TAK (50–70%) | TAK (40–75%) |
tryby | manualne – niemal bezstopniowa regulacja, automatyczny, nocny |
5 manualnych, automatyczny, nocny |
4 manualne, automatyczny, nocny |
3 manualne, automatyczny, nocny |
sterowanie aplikacją | tak | tak | tak | tak |
pojemność zbiornika | 6,5 l | 9 l | 3 l | 4 l |
oczyszczanie powietrza | filtr HEPA H13 99,97% dla 0,3 μm |
dysk Venta nieznana dla 10 μm |
brak | brak |
Lampa UVC | tak | tak | nie | nie |
Autoczyszczenie | tak | tak | tak | tak |
Oczyszczacz powietrza może być istotnym wsparciem w zarządzaniu objawami astmy. Główne korzyści wynikają z usuwania z powietrza zanieczyszczeń, które mogą zaostrzać objawy choroby, takich jak pyłki, kurz, roztocza, sierść zwierząt, zarodniki pleśni oraz cząstki smogu (PM2.5). Urządzenia wyposażone w filtry HEPA są w stanie wychwytywać nawet mikroskopijne cząstki zanieczyszczeń, podczas gdy filtry węglowe usuwają szkodliwe gazy i zapachy.
Badania kliniczne wykazały, że stosowanie oczyszczaczy powietrza może zmniejszać zapotrzebowanie na leki przeciwastmatyczne i poprawiać samopoczucie astmatyków, w tym dzieci. W jednym z badań przeprowadzonych w Korei Południowej, dzieci cierpiące na astmę odczuły złagodzenie objawów, gdy korzystały z oczyszczaczy powietrza przez kilka tygodni.
Jednak oczyszczacz powietrza nie zastępuje tradycyjnego leczenia astmy, ale może wspierać utrzymanie lepszej jakości powietrza, co może pomóc w redukcji objawów. Wybór odpowiedniego urządzenia jest kluczowy – oczyszczacz powinien być dostosowany do wielkości pomieszczenia oraz wyposażony w zaawansowane filtry, aby skutecznie eliminować różnorodne zanieczyszczenia. Dobrym rozwiązaniem są również oczyszczacze powietrza z funkcją nawilżacza ewaporacyjnego.
Dla astmatyków najlepsze są miejsca, gdzie powietrze jest czyste, wilgotne i wolne od zanieczyszczeń oraz alergenów. Oto kilka optymalnych lokalizacji:
W Polsce najczystsze powietrze występuje na obszarach takich jak Mazury czy wybrane nadmorskie miejscowości, które charakteryzują się niskim poziomem smogu i wysoką jakością powietrza. Astmatycy powinni unikać miejsc o dużym stężeniu pyłków i smogu, a także konsultować swoje plany z lekarzem, aby dostosować warunki otoczenia do specyfiki swojej choroby.