Alergia na kurz może być uciążliwa, szczególnie dlatego, że jest całoroczna, a nie jak większość alergii wziewnych – sezonowa. Jest w stanie skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie poprzez wywoływanie szeregu nieprzyjemnych dolegliwości zdrowotnych, od kataru, przez kaszel, po duszności i ucisk w klatce piersiowej. Osoby uczulone na poszczególne składniki kurzu powinny więc dbać o to, by w ich otoczeniu pojawiało się ich jak najmniej. Jednak jak tego dokonać, kiedy jest on obecny zarówno w domach, jak i miejscach pracy? Kilka sprawdzonych metod znajdziesz poniżej.
Pojęcie alergii scharakteryzować można jako swoistą nadwrażliwość immunologiczną wywołaną kontaktem z danym alergenem. Skutkuje ona odpowiedzią w postaci nadprodukcji pewnych składników układu immunologicznego, tj. przeciwciał lub limfocytów. Najczęściej odpowiedź ta związana jest z produkcją przeciwciał klasy IgE. Tego typu reaginy występują w nadmiarze w wyniku reakcji na alergeny przedostające się do organizmu drogą pokarmową, wziewną i wewnątrzustrojową.
To właśnie one biorą istotny udział w reakcjach alergicznych typu I (tzw. atopowych) związanych z powszechnie znanymi dolegliwościami alergicznymi takimi jak astma oskrzelowa, katar sienny, kaszel, pokrzywka itp. Czynnikami wywołującymi nadmierną wrażliwość organizmu są bardzo często alergeny wziewne, czyli te przedostające się do organizmu przez układ oddechowy. Jedną z najbardziej znanych substancji uczulających jest właśnie kurz domowy, należący do grupy tzw. alergenów wziewnych całorocznych.
Jak wynika z licznych badań, kurz domowy to jeden z najbardziej powszechnych, złożonych i immunogennych czynników alergizujących. Odgrywa on bardzo istotną rolę w schorzeniach alergicznych oraz chorobach górnych dróg oddechowych. Alergia na tę swoistą substancję składającą się z mnóstwa ultradrobnych cząsteczek (w tym odpadów organicznych i nieorganicznych oraz mikroorganizmów), od lat stanowi ogromny problem kliniczny w wielu regionach na całym świecie. Dlaczego tak się dzieje?
Otóż kurz domowy towarzyszy nam właściwie wszędzie. Obecny jest zarówno w domach i mieszkaniach, jak i biurach oraz innych pomieszczeniach zamkniętych. Będący mieszaniną różnorodnych cząsteczek, może zawierać pył, piasek, ludzki naskórek, okruchy, włosy, zwierzęcą sierść, włókna z ubrań, roztocze kurzu domowego i pyłki roślin. Niestety w kurzu mogą znajdować się także bardzo szkodliwe dla zdrowia składniki takie jak fragmenty spalin, chemikalia z wielu klas (w tym ftalany i fenole), bakterie oraz zarodniki pleśni.
Wiele z wymienionych cząsteczek może wywoływać reakcje alergiczne. Głównym składnikiem alergizującym kurzu domowego są jednak odchody roztoczy (Dermatophagoides pteronyssinus). Są to niewidoczne gołym okiem pajęczaki żerujące głównie na fragmentach złuszczonego ludzkiego naskórka. Roztocze lubią wilgoć i wysokie temperatury, dlatego chętnie zagnieżdżają się w miejscach takich jak materace, pościel, dywany, wykładziny i meble tapicerowane. Obecne są także na ubraniach i w pluszowych zabawkach.
Kolejnymi składnikami kurzu domowego, które mogą wywoływać reakcje alergiczne, są substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Te pierwsze to między innymi pyłki traw (m.in. kostrzewa łąkowa, wiechlina łąkowa, tymotka łąkowa, kupkówka pospolita), chwastów (np. babka lancetowata, bylica pospolita) i drzew (głównie brzoza, jesion, leszczyna, dąb i wierzba). Co ciekawe pyłki roślinne uczulać mogą alergików nie tylko na zewnątrz, ale także wewnątrz pomieszczeń. Dzieje się tak dlatego, że osiągają bardzo niewielkie rozmiary umożliwiające im łatwe przemieszczanie się wraz z wiatrem. Właśnie w ten sposób przedostają się do pomieszczeń – przez okna, drzwi, czy wentylację. Do drugiej grupy zaliczyć można nie tylko najbardziej znane alergeny kota czy psa, ale także gryzoni. Świnka morska, mysz, szczur, a nawet królik produkują bowiem… uczulający mocz.
Analizując składniki kurzu, mogące wywoływać reakcje alergiczne, nie można pominąć alergenów pleśni (szczególnie Cladosporium, Alternaria, Penicillium i Aspergillus). Ich rozwojowi sprzyja suszenie prania w domu, zła wentylacja pomieszczeń i hodowla kwiatów doniczkowych.
Alergia na kurz to pojęcie używane w powszechnym języku i odnosi się do osób wykazujących nadwrażliwość na któryś z jego składników. Bo to właśnie konkretne składowe w kontakcie z organizmem, wywołują u niego określone reakcje obronne. W zależności od tego, na który alergen osoba jest uczulona, może wykazywać inne objawy. Z analiz i licznych badań wynika jednak, że do najczęściej spotykanych objawów alergii na kurz zalicza się:
Alergicy mogą odczuwać także zmęczenie, zmniejszony apetyt i ogólne złe samopoczucie. W wyniku zatkanego nosa pogorszyć może się im również węch.
Bagatelizowane uczulenie na kurz, w szczególności alergii na roztocza, może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej, czyli przewlekłej zapalnej choroby górnych dróg oddechowych.
Zmagasz się z alergią na kurz? Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak skutecznie złagodzić związane z nią uciążliwe dolegliwości.
Kurz towarzyszy nam właściwie wszędzie, ale należcie dbając o porządek w najbliższym otoczeniu, jesteśmy w stanie w dużym stopniu go wyeliminować. Będzie to szczególnie istotne, jeśli w domu mieszka alergik, dla którego każdy kontakt z alergenem zwiększa ryzyko zaostrzenia się objawów uczulenia. Jednym z najbardziej znanych sposobów jest oczywiście odkurzanie. Dlaczego właśnie odkurzanie, a nie na przykład zamiatanie? Odpowiedź jest prosta. Odkurzacz jest zdecydowanie dokładniejszy, a dodatkowo dzięki zastosowanym filtrom, zatrzymuje większość szkodliwych dla zdrowia zanieczyszczeń. Zarówno tych zalegających na powierzchniach, jak i unoszących się w powietrzu.
Wybierając odkurzacz dla alergika, trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na rodzaj użytego filtra. To on w dużej mierze odpowiada bowiem za skuteczność eliminacji kurzu z otoczenia. Tu najlepiej sprawdzą się filtry HEPA. Im wyższa jego klasa, tym skuteczność w redukcji mikrozanieczyszczeń jest większa. Najbardziej wydajne filtry stosowane w domowych odkurzaczach są w stanie przechwycić nawet 99,97% zabrudzeń. Dzięki temu alergik jest mniej narażony na kontakt z potencjalnym zagrożeniem, a co za tym idzie, zmniejszają się szanse na zaostrzenie symptomów chorobowych.
Chcąc maksymalnie wyeliminować możliwość kontaktu z kurzem, warto postawić na odkurzacz bezworkowy. Tu najlepszy będzie model z opcją opróżniania pojemnika za pomocą jednego przycisku lub odkurzacz automatyczny z funkcją samoczyszczenia.
Oczywiście odkurzanie to podstawowa metoda czyszczenia w miejscach z dywanami i wykładzinami dywanowymi. Dzięki temu, że odkurzacze pracują z wielką mocą, są w stanie wyciągnąć z ich włókien nawet głęboko osadzone zanieczyszczenia. Wybierając odkurzacz do dywanów, warto więc zwrócić uwagę na parametr określający moc ssania. Im wyższy, tym większa skuteczność w usuwaniu głęboko osadzonych zanieczyszczeń (więcej o odkurzaczach do dywanów piszemy w artykule Odkurzacz do dywanów – jaki kupić?).
Poza klasycznym odkurzaniem wiele nowoczesnych odkurzaczy oferuje także funkcję mopowania. Jest bardzo pomocna w walce z alergiami wziewnymi i pozwala zachować wysoki poziom higieny podłóg na co dzień. Bo oprócz odkurzania alergicy powinni dbać także o to by, podłogi wolne były od bakterii i wirusów. Pomogą w tym na przykład odkurzacze pionowe z lampą UV, które skutecznie sterylizują powierzchnie, pozostawiając je świeżymi na dłużej. Warto wiedzieć, że regularne mycie podłóg znacznie ogranicza ilość kurzu w pomieszczeniach.
Ogromnym wsparciem w codziennym sprzątaniu, a tym samym eliminacji kurzu będą oczyszczacze powietrza. Te nowoczesne sprzęty stworzone po to, by likwidować zanieczyszczenia obecne w naszym otoczeniu, skutecznie przyciągają kurz, osadzając jego składniki na poszczególnych filtrach. Jego największe elementy, czyli widoczne gołym okiem kłębuszki i większe pyły, zatrzymuje pierwsza warstwa, czyli filtr wstępny. Zbudowany najczęściej z drobnej siateczki, pozwala na przedostawanie się mniejszych składowych kurzu do wnętrza urządzenia, gdzie osadzają się na filtrze HEPA.
Ten wysokowydajny kompozyt zbudowany przede wszystkim z polipropylenu cechuje się znakomitymi właściwościami absorpcyjnymi. Jest w stanie przechwycić najmniejsze zanieczyszczenia typu pyły zawieszone, roztocze kurzu domowego, pyłki traw, zarodniki pleśni i grzybów, bakterie oraz wirusy. Właśnie dlatego, oczyszczacze powietrza rekomendowane są alergikom i osobom zmagającym się z chorobami górnych dróg oddechowych.
Dla wspomnianych grup bardzo pomocna będzie także jedna z dodatkowych opcji wykorzystywana przez coraz większą liczbę producentów oczyszczaczy. Jonizacja, bo o niej mowa, to metoda wspomagająca filtrację powietrza z toksyn. Uwalniająca dodatnie i ujemne jony, pozwala uzyskać równowagę jonową w pomieszczeniu. Dzięki niej czujemy się lepiej, a powietrze jest wyraźnie odświeżone. Wybierając oczyszczacz z funkcją jonizacji, warto postawić na model wykorzystujący bezpieczne technologie. Takie zapewniają na przykład Sharp stosujący opatentowaną metodę Plasmacluster, Panasonic z technologią Nanoe czy Winix z opcją PlasmaWave. Więcej na temat aktywnej filtracji powietrza przeczytasz w naszym artykule Pasywne i aktywne oczyszczanie powietrza.
Wyżej wymienione sposoby uchodzą za jedne z najskuteczniejszych w walce z kurzem. Istnieje jednak szereg dodatkowych działań, dzięki którym możesz zmniejszyć jego ilość w otoczeniu. Tu wymienić można, chociażby regularne wietrzenie pomieszczeń, ograniczenie liczby ozdób i dekoracji, cykliczną kontrolę sprawności wentylacji czy usunięcie z wnętrza dywanów i wykładzin. Do tego warto dołożyć regularne pranie i czyszczenie kanap, sof i materacy oraz zachowanie konsekwencji w wymianie filtrów w urządzeniach AGD (okap kuchenny, odkurzacz itp.). Posiadaczom zwierząt domowych (głównie psów i kotów) zaleca się systematyczne czesanie ich sierści.
Uczulający kurz lubi zbierać się także w często zapominanych przez nas miejscach. Sprzątając, warto więc zwrócić uwagę na listwy przypodłogowe, górne części szaf oraz kaloryfery – szczególnie te żeberkowe, będące siedliskiem ogromnych ilości kurzu.
Więcej na temat skutecznych sposobów na pozbycie się kurzu, przeczytasz w naszym artykule Jak usunąć kurz w domu?
